Kelderzwam in huis? Zo herken en bestrijd je deze vochtvreter
Vreemde schimmeldraden of donkere, leerachtige plekken op de muren van je kelder? Grote kans dat je te maken hebt met de kelderzwam.
Wanneer mensen aan zwam denken, denken ze vaak direct aan de zeer agressieve huiszwam. Er is echter een andere, veelvoorkomende variant die vooral in vochtige, slecht geventileerde ruimtes toeslaat: de kelderzwam. Hoewel hij iets minder destructief is dan zijn beruchte neef, kan ook de kelderzwam aanzienlijke schade aanrichten aan je woning. Het correct herkennen en aanpakken van dit specifieke probleem is cruciaal om erger te voorkomen.
Kelderzwam herkennen: de verschillen met huiszwam
Hoe weet je nu of je met de kelderzwam te maken hebt, of met de agressievere huiszwam? Het belangrijkste verschil is de afhankelijkheid van vocht. De kelderzwam (wetenschappelijke naam: Coniophora puteana) heeft een veel hoger vochtgehalte nodig om te overleven, vaak een houtvochtigheid van boven de 40%. Je vindt hem dan ook bijna uitsluitend in zeer vochtige ruimtes zoals kelders, kruipruimtes, en badkamers met een lekkage. De huiszwam kan met veel minder vocht overleven en kan zich zelfs door droge muren heen verspreiden.
Ook het uiterlijk is anders. De schimmeldraden (mycelium) van de kelderzwam beginnen vaak als dunne, witte draden die later verkleuren naar donkerbruin of zelfs zwart. De huiszwam heeft doorgaans dikkere, grijswitte en 'wolligere' draden. Het vruchtlichaam van de kelderzwam is een dunne, korstachtige en leerachtige laag die op het hout of de muur groeit. Het is vaak olijfgroen tot bruin van kleur met een lichtere, gelige rand. Het veroorzaakt, net als de huiszwam, bruinrot in het hout, maar de aantasting is vaak natter en meer oppervlakkig dan de diepe, droge blokjesrot van de huiszwam.
De schade en oorzaak van kelderzwam
Hoewel de kelderzwam het hout minder snel en agressief vernietigt dan de huiszwam, moet je het probleem absoluut niet onderschatten. De zwam tast de celwanden van het hout aan, waardoor het zacht en broos wordt en zijn structurele kracht verliest. Houten balken, vloerdelen en kozijnen in de kelder kunnen op termijn volledig worden weggevreten. Omdat de zwam zo afhankelijk is van een directe vochtbron, blijft de schade vaak beperkt tot de directe omgeving van die bron. Het gevaar is dat een langdurige, onopgemerkte lekkage toch voor een wijdverspreid probleem kan zorgen.
De oorzaak is, zonder uitzondering, een hardnekkig vochtprobleem. Denk hierbij aan een lekkende waterleiding of afvoer, binnensijpelend grondwater door een slechte afdichting van de keldermuren, of extreme condensatie door een gebrek aan ventilatie. Zonder een directe en constante toevoer van water, kan de kelderzwam niet groeien. Dit is tegelijkertijd het nadeel en het voordeel: de aanwezigheid van kelderzwam is een onmiskenbaar signaal van een serieus vochtprobleem, maar als je dat probleem bij de bron aanpakt, neem je direct de levensader van de zwam weg.
De juiste aanpak voor kelderzwam bestrijding
De bestrijding van kelderzwam begint altijd met het opsporen en permanent verhelpen van de vochtbron. Dat is stap één en de allerbelangrijkste. Het heeft geen enkele zin om de zwam te behandelen als de lekkage niet is gerepareerd of de kelder niet wordt geventileerd. Zodra de vochttoevoer is gestopt, kan de ruimte beginnen te drogen. Vervolgens verwijderen onze experts al het zichtbaar aangetaste houtwerk. Net als bij andere zwamsoorten, nemen we hierbij een marge en verwijderen we ook een stuk van het ogenschijnlijk gezonde hout eromheen, om zeker te zijn dat er geen verborgen schimmeldraden achterblijven.
Nadat het aangetaste materiaal is verwijderd, worden de omliggende muren en het gezonde houtwerk behandeld met een professioneel schimmeldodend middel, een zogenaamd fungicide. Dit doodt de achtergebleven sporen en voorkomt dat de zwam opnieuw kan gaan groeien op die plek. Omdat kelderzwam minder diep in muren doordringt dan huiszwam, is de behandeling van de muren vaak minder ingrijpend. Desondanks blijft een professionele zwambestrijding essentieel om er zeker van te zijn dat het probleem volledig wordt uitgeroeid.
Kosten en het voorkomen van kelderzwam
De kosten voor het bestrijden van kelderzwam zijn afhankelijk van de omvang van de schade. Omdat de aantasting vaak lokaler is dan bij huiszwam, kunnen de kosten lager uitvallen. De prijs wordt bepaald door de hoeveelheid hout die moet worden verwijderd en vervangen, en de oppervlakte die preventief moet worden behandeld. De grootste kostenpost is echter vaak het verhelpen van het onderliggende vochtprobleem, zoals het waterdicht maken van de kelder. Een inspectie vooraf geeft uitsluitsel over de exacte aanpak en de bijbehorende kosten.
Preventie richt zich volledig op vochtbeheersing in de kelder. Zorg voor goede ventilatie door roosters open te houden of een mechanisch ventilatiesysteem te installeren. Controleer leidingen regelmatig op kleine lekkages. Overweeg om de keldermuren te laten coaten of injecteren tegen optrekkend vocht als je in een gebied met een hoge grondwaterstand woont. Een droge kelder is niet alleen nuttig als opslagruimte, het is ook de beste garantie tegen de terugkeer van de kelderzwam.
Conclusie: pak je kelder direct aan
Kelderzwam is een duidelijk teken dat je kelder of kruipruimte te vochtig is. Hoewel het minder agressief is dan huiszwam, kan het serieuze en kostbare schade aanrichten aan je woning. De sleutel tot een succesvolle bestrijding is een tweeledige aanpak: eerst het vochtprobleem bij de bron oplossen, en daarna de zwam zelf vakkundig laten verwijderen en behandelen. Wacht niet tot de schimmelplekken groter worden. Vermoed je kelderzwam? Neem contact op voor een vrijblijvende inspectie. Wij identificeren het probleem en geven je een helder plan om je kelder weer gezond en droog te krijgen.
